قُبَّةُالصّخره، قُبَّةُ معراج رسول الله

امین  الدین « سعیدی ـ  سعید افغانی »

قُبَّةُالصّخره:
مسجد قبه الصخره یا قبه المعراج  ( به ضم قاف وه) از جملۀ یک بخشی از مسجد الاقصی بوده که در داخل قلعه  تاریخی  بیت المقدس در تپه موریا  قرار دارد. ناگفته نباید گذاشت که این مسجد یگانه مسجد است که درهمۀ  ادیان ابراهیمی ( دین یهودیت، دین مسیحیت ودین مقدس اسلام ) بحیث شهر مقدس ومکان مقدس شناخته شد است. این  شهر بعد از مکۀ معظمه ومدینۀ منوره سومین شهر مقدس برای مسلمانان است.

علت نام گذاری این مسجد به قُبَّةُالصّخره  در چه است؟
علماء علت آنرا موجودیت سنگی میدانند  که در درون  این مسجد وجود دارد. این سنگ بسیار عظیم همان سنگی است که در زمان معراج، پیامبر صلی الله علیه وسلم برپا گذاشتن براین سنگ به آسمان  صعود نمود.

 مسجد قبه الصخره  یا  قبه المعراج در زمان خلیفه عبد الملک بن مروان در سال 66 هجری مطابق 685 میلادی بنا و در سال 72 هجری مطابق 691 میلادی به اتمام رسیده است.  این مسجد از لحاظ معماری از جمله مشهورترین مساجد درجهان بوده ودر کار تعمیراتی آن از سنگ رخام استفاده بعمل آمده است.

این مسجد که ارتفاع آن به 35 متر میرسد،  تحت نظر مسلکی  معمارِی  انجینر رجاء پسر حیوه الکندی یکی از مشهورترین تابعی بوده وانجینر یزید بن سلام اعمار گردیده  است. این تعمیر بشکل مربع بوده ودارایی 4 دروازه می باشد. ( دروازۀ شمالی،  دروازۀ جنوبی ، دروازۀ شرقی، دروازۀ غربی ) دروازه جنوبی بنام باب المکه وشرقی آن به نام باب القضاء شهرت دارد.

یکی از علت های که عبد الملک از اعمار این بنا در نظر داشت ، جلب توجه مسلمانان به این محل بود واین فکر زمانی شدت گرفت که اموی ها حکومت  اسلامی را از مدینه منوره به دمشق انتقال دادند .

مصارف مالی این معماری را مالیات هفت ساله مردم کشور مصر تشکیل میداد. در سالهای 1099 میلادی مسیحی ها این محل واین گنبد  زیبا  را به کلیسا تبدیل نمودند وحتی برروی صخرۀ محلی را برای قربانی خویش ساختند، ولی زمانیکه صلاح الدین ایوبی بیت المقدس یعنی اورشلیم ( ائرشلیم) را فتح کرد، همه آثار مسیحیان  رادر یان مسجد  از بین برد، کنبد انرا تزئیین ودیوار های آنرا به سنگ زیبا مرمری مزین ساخت وآنرا به بیت المقدس مسمی ساخت.

همه ای سیاحین وهمه دانشمندان خبیر درآثار تاریخی  و باستانی که از این مسجد شریف بازدید بعمل آورده اند ، ودر مورد این مسجد تحقیق  نموده اند ، بدین باور اند که این مسجد یکی از  زیبا ترین آثار تاریخ معماری اسلامی در جهان می باشد

این مسجد در رویت وجمال خویش نظیری در جهان ندارد وزمانیکه انسان به این بنایه وداخل وخارج ان میرسد عظمت انسان ودست های طلایی انسان که در اعمار این بنایه بخرچ داده است، تعجب میکند .

قُبَّةُالصّخره  با معماری وساختار بخصوص خویش مانند  نگینی زیبا پس از ۱۳ قرن همچنان استوار و پابرجاست واز  نماد های زیبا شهر بیت المقدس به شمار می رود.از پروردگار با عظمت میخواهم که دیداراین مکان تاریخی ،اسلامی ومقدس را  نصیب  هر مسلمان بگرداند .

صخرۀ قبله گاه پیامبران اسرائیلی:

طوریکه در فوق هم یاد اور  شدیم در تحت سقف قبه الصخره ( مسجد الاقصیٰ ) سنگی زیبای قرار دارد که تاهنوز به رنگ طبیعی خویش پا بر جا است. این صخره سنگ که سخت است دارای رنگ سفید مایل به کِرِیمی  و تقریباً مانند نوعی سنگ مرمر به نظر میرسد. این سنگ در اثر زلزلهٔ سال ۱۰۶۷، درزی  بر روی صخره ایجاد شد که هم‌اکنون قابل مشاهده‌است.

این سنگ، در بالاترین نقطه مسجد مبارک الاقصی و دقیقآ  در مرکز آن قرار دارد . محققین طول سنگ را  5/17  متر از شمال به جنوب وعرض آن رااز مشرق به مغرب 13 متر وارتفاع آن را یک الی دومتر معرفی داشته اند.

مغارة الأرواح:

زیر صخره مغارهای وجود دارند که مدخل آن موسوم به باب المغاره (مغارة الأرواح ) مسمی میباشد ودرطرف  جنوب شرقی صخره قرار دارد.  تقریبا شکل مربع مانند وطول هر ضلع آن چهار یا چهار نیم متر می باشد.  در چت بالای آن سوراخی که شاید طول آن به یک متر برسد، واقع  شده است.

در جنوب این صخره محلی است که مطابق روایات مؤرخین در آن  محل «قدم محمدصلی الله علیه وسلم » برآن نهاده شده و رسول الله صلی الله علیه وسلم  در شبی معراج سفر آسمانی خویش را از همین سخره آغاز نموده است.

برخی ازمحققان  میگویند: صخره یک سنگ معلق است ودر تحت این صخره معلق، حجره‌ای جهت چلّه خانه بنا گردیده است .( چلّه محلی است که اهل تصوف مصروف عبادت مخصوص خویش درآن میشوند .) در هیمن اطاق ، چهار محراب وجود  دارند.

ـ محرابی که  حضرت ابراهیم خلیل الله علیه السلام در آن نماز خوانده ،

ـ محرابی که  حضرت عیسی علیه السلام در آن نماز خوانده ،

ـ محرابی که  حضرت جبرئیل امین علیه السلام درآن نماز خوانده،

ـ ومحربی که رسول الله  صلی الله علیه وسلم در آن نماز خوانده است. محراب رسول الله صلی الله علیه وسلم ازسنگ تقریبا متوسط به اندازه قد یک انسان میانه ساخته شده است.

وحتی میگویند که از همین نقطه حضرت عیسی علیه السلام به آسمان صعود کرده است،  برخی از محقیقین در تحقیقات خویش در باره این زیر زمینی تحت صخره مینویسند:

که زین براق رسول الله صلی الله علیه وسلم در شب معراج در همین جا گذاشته شده است. (تفصیل موضوع در رساله تبیین احوال مکة المعظمه و المدینة المنوره و المسجد الأقصى) نوشته: عبدالرحمان قاری سمرقندی که در زمان سلطنت امیر نصر الله بهادر [امارت از ۱۲۴۲ تا ۱۲۷۷] از سلاطین مَغنیتیة بخارا انرا ، تألیف  نموده است .)

وحتی برخی از باحثین مینویسند که: صخره ، نقطه از زمین نزدیکترین جا به آسمان معرفی شده است ونوشته اند که دروقت قیامت، اسرافیل فرشته مقرب الهی براین صخره ایستاده میشود وصورخویش را دمیده و قیامت را اعلام می‌کند.

برخی از باحثین در باره این صخره مینویسند که : این صخره سنگ زمانیکه رسول الله صلی الله علیه وسلم میخواست به معرج تشریف ببرد ، میخواست با او یکجاء به سوی آسمان پرواز نماید ولی در حین بلند شدن از زمین رسول الله صلی الله علیه وسلم برایش فرمود ند : قِف (یعنی ایستاد شو) و سنگ در همان حال به طور معلّق در هوا ایستاد.

سایراسرائیلات وارده در مورد صخره:

قبل از همه باید گفت که: اسرائیلات عبارت از آنعده روایات وقصص ومفاهیم است که اساس آن در قرآن عظیم الشان واحادیث نبوی وجود نداشته باشد ، واین  روایات وقصص ومفاهیم از کتب وتعلیم امتهای قبلی بخصوص یهود بنی اسرائیل ومسیحیان نصاری وارد روایات اسلامی شده باشد .

مؤرخین مینویسند این روایات اکثرآ توسط داستان ها خیالی توسط یهودان که جدیدآ به دین اسلام مشرف شده اند، آورده شده.

این روایات وقصص یهودی ، ومسیحی توسط راویان مسلمان ویهود به احادیث ، تفسیر وتواریخ راه یافته اند که به آن «اسرائیلیات» گفته می‌شود.

مشهورترین روایاتی اسرائیلی توسط  کعب الاحبار ( ابو اسحاق کعب بن ماتع الحمیری الاحبار) که اصلآ یهودی واز قبیله ذوالکیلا یمنی بود ،بعدآ مسلمان شد ودر زمان امیر المومنین حضرت عمر (رض) زندگی میکرد .

وعبد الله بن سلام  از جمله اولین یهودی بود که بعد از هجرت پیامبر صلی الله علیه وسلم  به مدینه ، به دین اسلام مشرف شد ، اوشخص باسواد بود.وی داستان های مشهور ی ومعروفی به اسرائیلات دارد.

وهمچنان از راویانی اسرائیلات میتوان از وهب بن  منبِّه بن کامل بن سیج یمنی نام برد که درسال  34 قمری در یمن متولد گردیده ودر سال 114 قمری در صنعا ء وفات یافته است ، این شخص قصه ها وروایات متعددی در باره قصص انبیا ء دارد ، مهمترین رساله آن «الملوک المتوِّجه من حِمیَر و أخبارهم و قصصهم و قبورهم و أشعارهم (شاهان برخاسته از حمیری ها ،  خبرها و داستان‌ها و آرامگاه‌ها و شعرهایشان) می‌باشد.

خوانندۀ محترم!

به علت عدم موجودیت روایات قرآنی وروایت صحیحی حدیثی ، برخی از مؤرخین روایات وقصه های حیرت اوری را در بین مسلمانان  در مورد این صخره اشاعه نموده ومیگویند که این صخره اساسآ در هوا معلق بوده ، همانطوریکه یاد اور شدیم ، که این صخره مانند  یک پرنده بود ، که میخواست به دنبال پیامبر صلی الله علیه وسلم پرواز نماید ولی توسط رسول الله صلی الله علیه وسلم توقف داده شد .

درسفری که در ماه جنوری 2019  به بیت المقدس داشتم ، واز این صخره بازدید نموده ودر منزل تحتانی با تمام دقت اطراف واکناف سنگ چشم دوختم  ، علایم ونشانه های پرواز را در این سنگ نیافتم ، این صخره یکی از جمله صخره های عادی می باشد مطابق روایات تاریخی این صخره همیشه ،بحیث  قبله گاه پیامبران بنی اسرائیل بود ودر شب اسراء رسول الله صلی الله علیه وسلم از بلندی آن به معراج  سفر نموده است .

سایراسرائیلات روایت شده در مورد صخره:

ـ این صخره از جمله صخره های بهشتی است.

ـ صخره بیت المقدس بعد ازسفر معراج به یک مرجان سفید رنگ تبدیل شده است.

ـ این صخره ارزشمندترین صخره جهان است.

ـ آب های کل زمین از زیر این صخره خارج می شود.

ـ این صخره اصلآ در هوا آویزان است.

ـ بر روی آن جای پای حضرت محمد صلی الله علیه وسلم قرار دارد.

ـ بر روی آن اثر انگشتان فرشتگان قرار دارد.

ـ این صخره بر روی دریا ها ی از رودهای بهشت قرار دارد.

ـ در زیر این صخره چشمه های گوارا می جوشد و بادهای لقاح می وزد.

ـ این صخره نزدیک ترین نقطه به عرش پروردگارد است و پروردگار بلند مرتبه زمین در زیر این صخره گسترانده است.

ـ این صخره در مرکز دنیا قرار دارد و مرکز کل کره خاکی به شمار می رود.

ـ این صخره حکم حجر الاسود برای کعبه را دارد.

اکثریت مطلق باحثین  این نظریات را در مورد صخره نقل نموده اند وبرخی از باحثین این را وایات را مردود واز جمله روایات اسرائیلی شمرده اند ،  وبدین امر معتقد اند که این صخره از جمله صخره طبیعی ویک بخشی از مسجد مبارک الاقصی بوده وهیچ خصوصیات تقدوسی دیگری را دارا نمی باشد .

عالم شهیر جهان اسلام شیخ الاسلام ابن تیمیه در «مجموع فتوای / کتاب الزیاره » می فرماید : « اهل علم از صحابه و تابعین که صاحب فضل و نیکی هستند به این صخره قداستی قائل نبودند، برخی انسان های نادان می گویند جای پای پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم و عمامه آن بزرگوار روی این صخره کاملا مشهود است و همه آنها دروغ است و دورغ تر از همه اینکه کسی تصور کند جای پای خداوند بر روی آن قرار دارد.»

همچنان شیخ «ابن قیم الجوزیه »  شاگرد امام ابن تیمیه ضعف تمامی احادیث وارده درباره فضل این صخره را بیان و آنها را تکذیب کرده است. وی در کتاب خود به نام 

« المنار المنیف » مینویسد :« هر سخنی که در مورد صخره گفته شده است دروغ افترا آمیز است، بحث مربوط به جای پای پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم بر روی آن دروغ ساختگی است که انسان های دروغ پرداز آن را به هم بافته اند و آنها را تبلیغ می کنند تا بر نادانی زائران بیفزایند،عمده ترین مساله در مورد این صخره اینکه قبله یهودیان بود و این صخره حکم روز شنبه در اوقات هفته را دارد و خداوند متعال آن را با کعبه جایگزین کرد.»

ماه جنوری 2019
بیت المقدس
آمین الدین « سعیدی ـ سعید افغانی »